“Akıllı insanlar dünyaya uyum sağlarlar; akıllı olmayanlar bunu değiştirmeyi denerler. Bu nedenle bütün kalkınmalar/gelişimler akıllı olmayanlara bağlıdır.”
G. B. Shaw
Öğrenilen organizasyon yolundaki disiplin
Bu düşünce yapısının geliştirilmesinde Peter M. Senge, metodik repertuvarını, şirket gelişimi yolunda öğrenen organizasyon diye tarif etmiştir. Kesin bir modelin eksik kalmasıyla üretim yerinde öğrenen organizasyon, bu girişimdeki popülariteye hiçbir kesiklik getirmemiştir. Sağladıkları arasında artık bilinen Konteyner tanımının şeklini değiştirmiştir. Toparlandığında Senge’ye göre beş disiplinin oluşturulmasıyla öğrenen bir organizasyonu sağlamak mümkündür. Bu arada öğretilerin ilk dördü, çekirdek disiplin olarak adlandırılır, oluşturulan sistematik düşünceyi bütünler:
Kendini yönetme ve kişisel gelişim/Personel Master’i
Her bir aktör, kişisel vizyonunu sürekli açık tutmalı ve derinleştirmeli. Vizyona sahip aktörlerin toplamı, organizasyonun zihinsel temelini oluşturur.
Mental (zihinsel) modeller
Her bir insanın içindeki beklentisi ve önyargısı, ikna olmasını ve bakış açısını prangalar. Yönetimin görevi, açık bir şekilde düşünce değişikliği ve değişim prosesleri oluşturmak için bu şekilde olup da bilinmeyen ve öğrenim için engel olan zihinsel modelleri ortaya çıkartmaktır.
Ortak Vizyon
Verilen hedef, her bir aktörün vizyonunu şirket içinde birleşen vizyonla/geleceğin resmine şekil vermektir. Birlikte oluşturulan vizyon aktörler için en güçlü motivasyon unsurudur, gerçekleştirilmesi istenilen hedefe doğru birliktelik içinde çalışmayı pekiştirir.
Ekip Öğrenimi
Bunun için temel şartlar ve önkoşullar, en küçük organizasyon birimin dahi grup zekâsı içinde gelişim gösterebilmeli, saptanmalı ve yerine getirilmelidir. Grup zekâsı, grup üyelerindeki kişisel zekâlardan daha yüksek tutulmalıdır.
Sistematik Düşünmek
Sistematik düşünce şekli aslında öğrenen organizasyon içinde keskin bir köşedir. Yönetim kadrosu ormanı ve de ağaçları eş zamanda göz önünde bulundurmalıdır. Kişisel pozisyonlara sadece izoleli şekilde ele alınmamalı, bunun yerine her zaman eşit şekilde bağımlılık ve değişim etkileri sistem içinde düşünülmeli ve de dikkate alınmalıdır. Ancak bu şekilde fertlerin öğrenimdeki dönüşüm etkileri izlenebilir ve bundan yararlanılabilir.
Bu kadar da kolay olmaması için, bir şirket kuantum atlayışı için statik (öğrenmeyen) durumdan dinamik (öğrenen) organizasyona geçebilmesi için sürekli olarak her beş disiplinde eşit şekilde başarılı olmalıdır.